Sarılık, karaciğerin normalden daha fazla bilirubin adı verilen bir madde üretmesi veya bilirubinin vücut tarafından etkili bir şekilde atılamaması sonucu oluşan bir rahatsızlıktır. Bilirubin, kırmızı kan hücrelerinin parçalanması sırasında ortaya çıkan bir pigmenttir ve genellikle karaciğer tarafından işlenip daha sonra idrar ve dışkı ile vücuttan atılır. Ancak, karaciğerin normal işlevini yerine getirememesi sonucunda vücutta bilirubinin birikmesi cildin, göz beyazlarının ve mukozaların sarı renk almasına yol açar.
Sarılık Çeşitleri Nelerdir?
Sarılık, farklı nedenlerden kaynaklanan ve ciltte, göz beyazlarında ve mukozalarda sarı renk değişikliğiyle kendini gösteren bir sağlık durumudur. Farklı sarılık çeşitleri, altında yatan nedenlere göre değişiklik gösterir. Sarılığın türlerinden bazıları şunlardır:
Fizyolojik Sarılık (Yenidoğan Sarılığı)
Yenidoğan bebeklerin karaciğerleri doğduklarında tam olarak gelişmemiş olabilir. Bu durumda, bilirubin adı verilen pigmentin işlenmesi ve atılması zorlaşabilir. Fizyolojik sarılık (yenidoğan sarılık) genellikle hafif ve geçicidir, bebeklerin karaciğeri zamanla bu işlevini yerine getirecek şekilde gelişir.
Hemolitik Sarılık
Kırmızı kan hücrelerinin aşırı hızda parçalanması sonucu ortaya çıkar. Genetik hastalıklar, enfeksiyonlar veya otoimmün bozukluklar gibi durumlar, vücudun kırmızı kan hücrelerini normalden daha fazla parçalanmasına neden olabilir.
Hepatik Sarılık
Karaciğerin fonksiyonlarını etkileyen durumlar, özellikle de hepatit, siroz veya karaciğer tümörleri, bilirubin işleme yeteneğini azaltabilir. Bu durumda, karaciğerin bilirubini düzgün şekilde atma kapasitesi bozulur.
Obstrüktif Sarılık
Safra kanallarının tıkanması sonucu ortaya çıkar. Safra taşları, safra yolu tümörleri veya safra kanallarındaki daralmalar, safra akışını engelleyerek bilirubinin vücuttan atılmasını zorlaştırabilir.
Sarılık Belirtileri Nelerdir?
Sarılık belirtileri genellikle gözle fark edilebilen cilt ve göz beyazlarında sararma ile ortaya çıkar. Bazı durumlarda belirti göstermeyebilir. Sarılıkla birlikte meydana gelen bazı belirtiler şunları içerir: